Ιωνάθαν

Το όνομα βεβαίως είναι αυθαίρετο - οι γλάροι δεν γράφονται στο ληξιαρχείο - και κλεμένο από το εξαιρετικό διήγημα του Ρ. Μπαχ, αλλά έπρεπε να τον ξεχωρίσω από τους υπόλοιπους που πλησίαζαν την βάρκα μου όποτε ψάρευα-στο ίδιο πάντοτε μέρος - περιμένοντας να τους ταΐσω με τα μικρά ψαράκια που δεν τρώγονται. Ο Ιωνάθαν, πιο θαρραλέος ή πιο απερίσκεπτος από τους άλλους, πλησίαζε περισσότερο την βάρκα και έπαιρνε την μερίδα του λέοντος. Η φωτογραφία του κοσμεί την είσοδο στο μπλόγκ της διηγηματοποίησης.

Δεν θυμάμαι πόσα χρόνια ή μάλλον πόσα καλοκαίρια γνωριζόμαστε, τον ξεχωρίζω από ένα μικρό κόκκινο σημάδι στο πίσω μέρος του ράμφους εκτός από το κόκκινο σημάδι στο κίτρινο του ράμφους στο μπροστινό μέρος που όλοι οι γλάροι έχουν. Το περσινό καλοκαίρι ο Ιωνάθαν άρχισε  να πλησιάζει περισσότερο την βάρκα μου αλλά φέτος ξεπέρασε τις φοβίες του. Πολλές φορές τρόμαξα στο φτεροκόπημα από τις φτερούγες του, ακριβώς πίσω από το κεφάλι μου, την ώρα που σκυμμένος στην κουπαστή κοιτούσα στα βαθειά νερά, προσπαθώντας να μαντέψω τι ψάρι ανεβάζω. Ο Ιωνάθαν ισορροπούσε στον αέρα με τις κινήσεις των φτερών του και μόλις γυρνούσα να τον δω αναπαυότανε στην επιφάνεια των νερών από την άλλη πλευρά της βάρκας. Ωσπου πριν λίγες μέρες έκανε το μεγάλο βήμα...

Αντί να προσθαλασσωθεί, προσγειώθηκε επιφυλακτικά στην κουπαστή, έτοιμος να την κάνει αν κάτι δεν πήγαινε καλά. Τα πουλιά κοιτάζουν ευθεία όταν θέλουν να φάνε και στο πλάϊ ό,τι δεν θέλουν να τα φάει !  Διστακτικά άρχισε να εξερευνά το εσωτερικό της βάρκας, πάντοτε σε αμυντική στάση  :

Ισως να ήταν η ηρεμία της ακίνητης θάλασσας που τον επηρέασε, γεγονός όμως ήταν πως γρήγορα ξεπέρασε τις φοβίες του και θαρρετά πλησίασε για μια πρώτη γνωριμία από κοντά, με σαφώς λιγότερο επιφυλακτική στάση :

Τελικά, αφού πήρε -δυο φορές - το μεζέ του και δεν  κουτσούλησε όπως φοβόμουνα την βάρκα βρήκε την θέση του σε μια λογική απόσταση και κάθισε να μου κάνει παρέα. Σκέφτηκα πως θα κουτσούλαγε αμέσως μόλις πέταγε -όπως και έγινε- γιατί στα πουλιά καθε αύξηση του σωματικού τους βάρους κάνει το πέταγμα πιο δύσκολο. Δεν θα μάθω όμως ποτέ αν αυτό το ήξερε ο Ιωνάθαν ή απλά δεν ήθελε να με στενοχωρήσει λερώνοντάς μου την βάρκα...

.

Εις ανάμνησιν

Αναδημοσιεύω ένα άρθρο από το παλιό μου ισολόγιο σχετικό με την γατούλα μου

Ειδοποιός διαφορά

 Εισαγωγή  (στο κλίμα)

Πατριώτες, από σήμερα μπορείτε να κοιμάστε ελαφρώς πιο ανήσυχοι. Ο γιός μου, το καμάρι μου, γόνος της πιο πολεμικής οικογένειας της Ελλάδας, παρατάει την φύλαξη των συνόρων και επιστρέφει στα πάτρια αττικά εδάφη για το υπόλοιπον της θητείας του. Τέρμα οι ησυχίες, τέρμα οι μοναξιές και φυσικά τέρμα τα δίευρα με τα νέα μέτρα περί μείωσης μισθών.

τέλος της εισαγωγής (στο κλίμα)

Εισαγωγή στο κυρίως θέμα

Στο διάστημα που πέρασε μέχρι να εφαρμοσθεί ο νόμος και να πάρει την ευνοϊκή μετάθεση που εδικαιούτο, συγκατοικούσα αποκλειστικά με την γάτα μου προσπαθώντας να εντοπίσω αντικειμενικά την κυριότερη διαφορά μεταξύ ανθρώπων και ζώων. Ηξερα από παλιά ότι η γάτα μοιράζει τον "ανθρώπινο" χρόνο της σε όσα άτομα βρίσκονται στο σπίτι, όπως η μάνα στα παιδιά της και είχα την ευκαιρία να απολαύσω την αποκλειστικότητα της φροντίδας της, ειδικά αυτή την εποχή που δεν έχει γατάκια.

τέλος της εισαγωγής στο κύριο θέμα

Κύριον θέμα  (επιτέλους)

Εχω διαβάσει ή ακούσει πολλά γι' αυτό που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από τα ζώα, αλλά δεν έχω πεισθεί. Οι θρησκόληπτοι ισχυρίζονται ότι μόνο ο άνθρωπος έχει ψυχή, αλλά δεν το αποδεικνύουν,   το θεωρούν δεδομένο λόγω της πίστης τους. Από την άλλη πολλοί πιστεύουν πως τα ζώα- και ειδικά τα κοντινά τους- γάτες σκύλοι, άλογα έχουν. Τελευταία και οι μουσουλμάνοι άρχισαν να το σκέπτονται  και κατέληξαν ότι τα χούρι ( με γαλλική προφορά, ουρί) είναι...σταφύλια και όχι παρθένα κοριτσάκια σε μια προσπάθεια να πείσουν τους πιστούς τους ότι και η γυναίκα μπορεί να έχει ψυχή, λες και απέδειξαν ότι ο άντρας έχει...
Τέλος πάντων ας πάμε σε πιο χειροπιαστά πράγματα !

Μόνο ο άνθρωπος χαμογελάει...
Αν το πάρουμε σαν κίνηση των χειλιών σαν το κήηπ σμάϊλιν που λένε, ίσως, αλλά ίσως να είναι μόνο ανατομικό το θέμα. Αν όμως πάρουμε το χαμογελο σαν έκφραση διάθεσης, αυτό που λέμε χαμογελάν τα μάτια σαφώς και θα βρούμε αυτήν την έκφραση και στο πρόσωπο του αγαπημένου μας ζώου.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τα δάκρυα, όλοι έχουμε ακούσει γάτα ή σκύλο να "κλαίει" , βουρκώνουν τα μάτια και σκοτεινιάζουν και στα ζώα χωρίς δάκρυα.

Μόνο ο ανθρωπος σκέπτεται
Θυμάμαι την γάτα μου να νιαουρίζει στο ταρατσάκι του σπιτιού μου για να της ανοίξω την πόρτα και κάποια φωνή να της λέει " Δεν σου ανοίγω, ηλίθια, να μπεις από το ανοικτό παράθυρο! ". Πλησίασα και τι είδα ; Φυσικά η γάτα μπορούσε να μπει από το παράθυρο, όχι όμως το γατάκι της που ήταν όμως αρκετά μεγάλο για να το κουβαλήσει. Υποθέτω ότι υπάρχουν άπειρα τέτοια παραδείγματα με σκυλιά και άλογα, δεν θα σας κουράσω περισσότερο.

Μόνο ο άνθρωπος μιλάει.
Σχετικό είναι αυτό. Γιά τις γάτες που ξέρω υπάρχουν τουλάχιστον καμμιά κατοσταριά διαφορετικά νιαουρίσματα τα οποία εκφέρονται κατά περίπτωση και αναλόγως που απευθύνονται. Σημαντικό για τα ζώα, σε ότι ακούνε, είναι ο τόνος της φωνής και όχι οι λέξεις και αυτό "ανταποδίδουν" με τα δικά τους "ηχάκια". Δεν νομίζω ποτέ κανείς να είχε πρόβλημα να συνενοηθεί με το ζώο του, περισσότερο από τον/ην σύντροφό του...

τέλος του κυρίου θέματος

η ώρα του ψητού

Σε τι λοιπόν δια φέρει ο άνθρωπος από τα ζώα ; Τι παραπάνω ξέρει και έγινε κυρίαρχος της γής ;
Ενα και μόνο.
Ξέρει να μετράει !!
Ναι !!!
Πάρτε από μια γάτα μερικά, αλλά όχι όλα από τα γατάκια της. Κανένα πρόβλημα εφ' όσον της αφήσετε έστω και ένα. Δεν θα αναζητήσει τα άλλα, "μυρουδιές" ψάχνει στις παλιές της φωλιές ακόμα και όταν τα έχει όλα τα γατάκια, μην παρασύρεστε. Αλλά δεν μπορεί να μετρήσει. Ξέρει δύο μόνο καταστάσεις. Γατάκια και όχι γατάκια, ο αριθμός δεν υπάρχει γι' αυτήν.

τέλος του ψητού
.

Διδακτικός επίλογος.

Αρα αυτό που ξεχωρίζει τον άνθρωπό από τα ζώα είναι ο λόγος αλλά όχι με την σημασία του ομιλώ , αλλά του συγκρίνω, ο μαθηματικός λόγος. Και φυσικά στην πράξη αντί να συγκρίνουμε δυό πράγματα απ' ευθείας συγκρίνουμε τα μέτρα τους, όπου μέτρο είναι ο λόγος προς κάτι σταθερό που το έχουμε πάρει σαν μονάδα.
Παράδειγμα για τους αδύνατους στα μαθηματικά, πολλοί από σας  έχετε παιδιά, θα σας φανεί χρήσιμο :
Ο Α έχει διπλάσιο βάρος από τον Β , δηλαδή ο λόγος των βαρών τους είναι 2. Πρακτικά είναι δύσκολο να το διαπιστώσουμε απ' ευθείας, αλλά μπορούμε να συγκρίνουμε το βάρος του Α με το βάρος ενός λίτρου νερού - που το έχουμε ονομάσει ένα κιλό- βρίσκουμε π.χ. 100 που σημαίνει ότι ο Α έχει βάρος 100 κιλά. Μετά "ζυγίζουμε" τον Β που είναι 50 κιλά. Εύκολα τώρα καταλαβαίνουμε ότι ο Α έχει διπλάσιο βάρος από τον Β δηλαδή ο λόγος τους είναι 2, όσο και ο λόγος των μέτρων τους.(100/50 )

Εν αρχή ην ο λόγος...

Διαισθαντικά

Κι έλεγα γιατί δεν τσιμπάνε αυτές τις μέρες τα ψάρια. Αφύσικο πράμα, ούτε τα ταπεινά, γόπες και τσέρουλες που στις καλές μέρες κοιτάς να τα αποφύγεις για να σου φτάσει το δόλωμα σαν έρθουν τα καλά, τα κόκκινα, τα λυθρίνια.
Πολλές οι εξηγήσεις από τους συμπσαράδες, κάτι μικροσεισμοί ο ένας, τα ρέματα του μαΐστρου ο άλλος, το φεγγάρι ο τρίτος κι η λάσπη του βυθού ο τέταρτος, δεν με έπειθαν. Κι άλλες φορές σε περιόδους ανορεξιάς των ψαριών κάτι γινότανε για τους παρορμητικούς που ακούγανε την εσωτερική φωνή τους κι αλλάζανε τόπο, ώρα, δόλωμα μέχρι το ποθούμενο αποτέλεσμα. Φέτος τίποτα. Ισως όμως να έφταιγε  και το γεγονός πως δεν επέμενα πολύ σαν άλλες χρονιές, κάπου είχα χάσει το κίνητρό μου. Αν δεν τσίμπαγε, γύρναγα πίσω χωρίς να εξαντλήσω τις εναλλακτικές μου.

Το ψάρεμα είναι διαίσθηση. πολλές φορές μου έχει τύχει να διαισθάνομαι αδιόρατα πως "κάτω", στα τριάντα μέτρα που συνήθως ψαρεύω, έχει έρθει μεγάλο ψάρι κάτι που επιβεβιώνεται πάντα είτε σαν τρόπαιο είτε σαν σπασμένο παράμαλο ή αγκίστρι. Κάτι αδιαόρατο στο τσίμπημα των μικρών ψαριών οδηγεί σε τέτοιο συμπέρασμα.
Εξ άλλου θαυμαστή είναι και η διαίσθηση των γλάρων που με συνοδεύουν,  πλησιάζουν περισσότερο την βάρκα όταν φέρνω μικρό ψαράκι που θα γίνει μεζές τους. Ο δε γνωστός Ιωνάθαν- για τους παλιούς του ιστολογίου- με τρομάζει  με το κτύπημα των φτερών του φέτος, καθώς σηκώνεται και αιωρείται ακριβώς πίσω από το κεφάλι μου περιμένοντας το μερτικό του. προφανώς από λεπτομέρειες στις κινήσεις των χεριών μου καταλαβαίνουν αν έρχεται μικρό ή μεγάλο ψάρι.

Κι όμως κάτι δεν μου καθόταν καλά. Ισως ήταν και η απουσία του μόνιμου μουστερή των ψαριών μου και αγαπητότατου φίλου που τέτοια εποχή έπρεπε να είχε δώσει το ολιγοήμερον παρόν του, τον άνθρωπο που του έμαθα την διαφορά μεταξύ άγριας και τσιπούρας ιχθυοτροφείου, πως τρώγονται τα πολύ φρέσκα  ψάρια "στο αλάτι" και άλλα μυστικά της ψαροφαγίας. Αυτός ίσως με έμαθε περισσότερα σε άλλους τομείς, κοφτερό μυαλό και προσγειωμένος. Οι μέρες περάσανε κι όταν δεν πάει το βουνό στον Μωάμεθ, πάει ο Μωάμεθ στο βουνό. Επιχείρησα να επικοινωνήσω μαζί του, κάτι σπάνιο μια που έχουμε καταργήσει τέτοιες τυπικότητες, τηλεφωνιόμαστε μόνο για αλληλοπροσκλήσεις ενώ βρισκόμαστε σε ετήσια βάση κάποιες σχεδόν συγκεκριμμένες ημερομηνίες σε στάνταρ μέρη. Μέχρι και η ώρα των ραντεβού μας είναι προκαθωρισμένη και δεν αναφέρεται παρά μόνο αν πρόκειται για κάποια υποχρεωτική αλλαγή.
Μετά τις πρώτες χαρές του αλληλοακούσματος των φωνών μας μια σκιά στην δικιά του έδωσε την εξήγησή της ματαίωσης του ερχομού του. Περιττές οι λεπτομέρειες και κουτσομπολίστικες, αν κάτι χαιρόμουνα στις συζητήσεις μας ήταν την ουσία, πέρα από συμβατικές τυπικότητες.

Τώρα, ίσως ξέρω γιατί φέτος δεν είχα πολύ κέφι για ψάρεμα.

Αυτοκριτική

Ο μοναχικός συγγραφέας είχε βάλει στο μάτι την γυναίκα του πλησίον του. Δεν ήξερε γιατί. Δεν του άρεσε ιδιαίτερα ούτε του είχε δείξει κανένα ενδιαφέρον, μάλλον του είχε μπει η ιδέα πως μια περιπέτεια μαζί της θα ξεκόλλαγε το μυαλό του και θα μπορούσε επιτέλους να γράψει το επόμενο αριστούργημά του, αυτό που υπήρχε ήδη στο κεφάλι του αλλά ήταν τόσο μπερδεμένο. Το πρόβλημά του ήταν πως είχε χάσει το θράσος ή την αδιαφορία της νεότητάς του, τον ενοχλούσε πως ήξερε τον σύζυγο, του μίλαγε σχεδόν κάθε μέρα, ήταν γείτονες. Θα προτιμούσε να μην έχει επαφές μαζί του, να μην χαίρεται για την άγνοιά του. Για την γυναίκα του δεν είχε αμφιβολία, ήξερε καλά πως στις γυναίκες μετά τα πενήντα τέτοιες πράξεις έχουν γι αυτές την έννοια της ευπρόσδεκτης δωρεάς, γίνονται αποδεκτές με ενθουσιασμό αλλά και σιωπηλά. Ακόμα και όταν για αστείο είχε πει σε κάποια, κάποιας ηλικίας να τον επισκεφθεί φορώντας φούστα αλλά χωρίς κυλόττα ήρθε να του αποδείξει σηκώνοντας το ρούχο της  πως ήταν  έτοιμη και "τοις κείνου ρήμασι πειθομένη".

Δεν ήταν συνηθισμένος συγγραφέας, έγραφε σε πάρα πολύ υψηλό επίπεδο που ελάχιστοι αναγνώστες μπορούσαν να το υποπτευθούν και μετρημένοι στο δάκτυλα του  ενός χεριού αυτοί που μπορούσαν να το καταλάβουν. Το λογοτεχνικό ταλέντο του έκανε τα βιβλία του σχετικά αρεστά στο κοινό όπως οι ερωτικές σκηνές κάνουν ενδιαφέρουσα μια κινηματογραφική ταινία υψηλής διανόησης. Μπορεί το πολύ κοινό να μην καταλαβαίνει τι γίνεται στην ταινία αλλά βλέπει την κορμάρα της τάδε, ικανοποιείται  και το παίζει και κουλτουριάρης στους άλλους.
" Ο Σκηνοθετίδης ; Ααα, φοβερός σκηνοθέτης, όλο νοήματα. Και τι τέχνη στον φακό, στο μοντάζ, πως διαλέγει τα σενάρια, ένας ολοκληρωμένος καλλιτέχνης ! "
Στην πραγματικότητα το κοινό δεν καταλάβαινε τίποτε αλλά αυτό δεν είχε καμιά σημασία αφού το είχε δημιουργήσει ο διάσημος Σκηνοθετίδης που φυσικά  δεν τον ήξερε προσωπικά και ούτε ποτέ του είχε ζητήσει την γνώμη του. Εξ άλλου του είχε εμπιστοσύνη, για να το κινηματογραφήσει αυτός έτσι, κάτι θα ήξερε και φυσικά δεν θα τον ρώταγε ποτέ αν κατάλαβε το έργο. Είναι σίγουρο πως το ίδιο έργο αν το υπέγραφε κάποιος ... Αγνωστίδης θα πήγαινε άπατο.

Κάτι άστραψε μέσα του. Θυμήθηκε τις δικές του εμπειρίες όταν σ' ένα δύσκολο βιβλίο του, ζήτησε την γνώμη των αναγνωστών του. Κάποιοι λίγοι άγνωστοι του έστειλαν την κριτική τους με ημέιλ, ήταν οι ελάχιστοι που είχαν πάρει μυρουδιά από το βιβλίο του κι ένας τον έβρισε. Του έκανε εντύπωση πως κανένας δεν του έγραψε απορίες ή δεν του ζήτησε διευκρινήσεις για σημεία που δεν κατάλαβε. Μετά έψαξε τους γνωστούς του, τις καθημερινές συναναστροφές. Πάλι τα ίδια. Κανείς δεν είχε απορία, κανείς δεν ήθελε να συζητήσουν το βιβλίο του. Πρόσεξε πως πολλοί από τότε που αγόρασαν το βιβλίο του εξαφανίσθηκαν από την ζωή του.
Το φιλοσόφησε.
"Οταν κάτι δεν καταλαβαίνεις, αν δεν ξέρεις τον δημιουργό, τον φαντάζεσαι σαν μια μεγαλοφυΐα και δέχεσαι ό,τι σου σερβίρει κι ας μη το καταλαβαίνεις. Οταν όμως ξέρεις τον δημιουργό, το βλέπεις καθημερινά και τον θεωρείς άνθρωπο σαν και σένα, δεν μπορείς να δεχθείς πως αυτό που δεν καταλαβαίνεις είναι μεγαλοφυές, προτιμάς να το χαρακτηρίσεις μαλακία. Αν φυσικά ξέρεις προσωπικά τον δημιουργό αυτά τα σκέπτεσαι αλλά δεν του τα λες, αποφεύγεις τις κουβέντες μαζί του"

Ενα σαρδόνιο χαμόγελο αποτυπώθηκε τα χείλη του. Επιασε ένα αντίτυπο από το πιο στριφνό του έργο κι άρχισε να γράφει μια αφιέρωση στον άντρα της γειτόνισσάς του...