Παραδοσιακό χριστόψωμο

(αναδημοσίευση)

Αναγκάζομαι να γράψω γι αυτές τις δύο παρεξηγημένες λέξεις που έχουν γίνει καραμέλλα στο στόμα ειδικών και μη, η πρώτη όλο τον χρόνο και η δεύτερη τις άγιες τούτες μέρες.
Κατ' αρχήν να ξεκαθαρίσουμε τι σημαίνει η λέξη παραδοσιακός με την κοινή λογική σαν οδηγό. Είναι μια λέξη που χαρακτηρίζει έναν τρόπο κατασκευής κάποιου πράγματος που έχει επικρατήσει σε κάποια περιοχή. Το γιατί έχει επικρατήσει δεν θέλει ρώτημα, προφανώς ήταν καλύτερος από τους άλλους τρόπους και τελικά όλοι στην περιοχή που είχαν γνώση κατέληξαν να χρησιμοποιούν τον συγκεκριμένο τρόπο.
Το παραδοσιακό δεν μένει αμετάβλητο με την πάροδο των χρόνων. Είτε γιατί μπορεί κάποιος να βελτιώσει (πραγματικά) κάποιον τομέα του είτε διότι πλέον υπάρχουν διαφορετικά υλικά κατασκευής που μπορούν να δώσουν άλλες διαστάσεις στην κατασκευή. Παραμένει πάντοτε όμως ο καλύτερος - και γι αυτό αποδεκτός από όλους - τρόπος.

Για το τι είναι και ποιές είναι οι παραλλαγές του χριστόψωμου μπορείτε να βρείτε αλλού πολλές πληροφορίες. Εδώ θα περιοριστούμε στην λογική παρατήρηση ότι το δεύτερο συστατικό είναι η λέξη ψωμί και άρα πρέπει να είναι ΨΩΜΙ και όχι κέικ όπως θέλουν οι περισσότεροι τηλεοπτικοί και μη μάγειροι που τώρα αποκαλούνται "σεφ".  Αφού μας βομβαρδίσουν με όποια βλακεία τους έρθει στο κεφάλι, μας πετάνε και ένα "παραδοσιακό" από πάνω γιατί βρήκανε την συνταγή στην Ανω Μουλαρίτσα όπου την εκτελούσε η τρελλή του χωριού. Φυσικά το χριστόψωμο είναι ένα διαφορετικό από τα συνηθισμένα ψωμί με την έννοια πως είναι πιο "πλούσιο" σε υλικά αλλά και κάτι ακόμα που είναι ξεχασμένο σήμερα, τρώγοταν την ίδια μέρα της παρασκευής του, την παραμονή των Χριστουγέννων στο βραδυνό τραπέζι και όχι την άλλη μέρα όπως το καθημερινό ψωμί. Ηταν εποχές που το ψωμί σαν βασικό είδος διατροφής δεν έφτανε γι αυτό κάθε μέρα ζυμώνανε αλλά τρώγανε πάντα το χθεσινό ψωμί γιατί η νοστιμιά του φρέσκου οδηγούσε σε υπερκατανάλωση.

Στα δικά μου μέρη το χριστόψωμο γινότανε από άσπρο αλεύρι ( πολυτελείας το έλεγαν την δεκαετία του πενήντα και αυτό σημαίνει το γράμμα Π που το χαρακτηρίζει και σήμερα σε αντίθεση με το γράμμα Μ, δηλαδή μαλακό που χαρακτηρίζει το "κίτρινο" αλεύρι  που χρησιμοποιείται στα "χωριάτικα" ψωμιά ), μαγιά, αλάτι και νερό, με την προσθήκη γλυκάνισου και χιώτικης μαστίχας σαν αρωματικά και λίγου βούτυρου για να αφρατέψει. Δεν χρησιμοποιούσανε προζύμι γιατί θέλανε να αποφύγουνε την ξινή του γεύση. Ψηνότανε σε στρογγυλό ταψί με δυο κοτσίδες σε σχήμα σταυρού να το στολίζουνε και μερικά καρύδια για διάκοσμο. Μετά το ψήσιμο το πασπαλίζανε ελαφρά με ζάχαρη άχνη και κανέλλα.

Ετσι το έφτιαξα και φέτος.